Mislukken mag!

Het ziet er gezellig uit. Stijn en zijn opa zitten samen op de grond en bouwen met de blokken. Tot opa voorstelt om samen een hoge toren te gaan bouwen. De sfeer slaat gelijk om: "Nee" zegt Stijn en hij staat op en loopt weg. Opa weet wel dat Stijn moeilijke dingen liever uit de weg gaat. Juist daarom dringt opa aan. Hij wil graag dat Stijn het probeert en merkt dat hij het toch wel kan. Dat is goed voor Stijn zijn zelfvertrouwen. "Stijn, je bent toch al een grote jongen. Dit kan je heus wel." "We doen het samen, het is heus niet moeilijk!" Maar alle goedbedoelde aanmoedigen ten spijt, Stijn is onvermurwbaar. Het gezellige speelmoment is voorbij.

Is dit herkenbaar? Je kind durft een nieuwe uitdaging of activiteit niet aan. Je wilt het over zijn onzekerheid heen helpen door aanmoedigen, maar alles wat je zegt lijkt het alleen maar moeilijker te maken. Als je er over nadenkt is het eigenlijk helemaal niet zo gek dat Stijn zo reageert op het voorstel van zijn opa. Stel je maar eens voor dat jij morgen op je werk komt en je baas je vraagt je of jij vanmiddag de presentatie wil geven aan die nieuwe belangrijke klant. Je baas vraagt het aan jou omdat je zo´n goede werknemer bent en komt zelfs kijken bij de presentatie om te zien hoe goed het gaat. Hoeveel zin zou je hebben in deze klus?

Als je ervaren bent in het geven van presentaties en je voelt je zeker over je eigen vaardigheden op dit gebied, verwelkom je deze kans misschien wel. Eindelijk krijg je de gelegenheid om ook je baas te laten zien wat je allemaal in huis hebt. Wie weet zit er zelfs een promotie voor je in.

Maar als je nog niet zo vaak presentaties hebt gegeven en je bent niet zo overtuigd van je eigen kunnen op dit gebied? Dan wordt het waarschijnlijk een heel ander verhaal. Dan krijg je het waarschijnlijk Spaans benauwd van deze opdracht. De hoge verwachtingen en het vertrouwen van je baas maken het alleen maar nog erger. De kans dat je je leidinggevende  teleur zal stellen, en dus helemaal niet zo'n goede werknemer blijkt te zijn, schat je zelf immers als reëel in.

En dat geldt ook voor Stijn. Hij weet niet zeker of het bouwen van een hoge toren hem wel gaat lukken. En hij wil het risico niet nemen dat straks opa er achter komt dat hij misschien wel helemaal niet geen grote, knappe jongen is. De toren wel proberen te bouwen heeft op dit moment voor Stijn alleen maar nadelen.

Aanmoedigen 2.0

Faalangst is een complex probleem en er spelen vaak meerdere factoren mee. Het gaat te ver om die allemaal in één artikel te bespreken. Ik ga daar zeker nog andere blogs over schrijven. In dit artikel beperk ik me tot het geven van één heel goede tip over

aanmoedigen en opdrachten geven. 

We zagen hierboven al dat benoemen hoe goed, slim of knap je kind is, vaak niet werkt. Dat soort opmerkingen maken de druk om te presteren alleen maar groter en bij onzekere kinderen neemt dan de kans alleen maar toe dat zij afhaken.

Wat opvoeders ook vaak proberen is een kind zeggen dat het helemaal niet erg is als het mis gaat. `Zullen we samen een toren maken? Het geeft niks als hij omvalt...'

Ook hier zal je een onzeker kind niet mee over de streep trekken. Je straalt zo

immers al als volwassene uit dat jij denkt dat het vast zal gaan mislukken. Waarom zou je er als kind dan nog aan beginnen?

Wat wel werkt is een aanmoediging waarbij je kind de mogelijkheid krijgt om te mislukken zonder dat je het over falen of mislukken hebt. Voorbeelden hiervan zijn:

"Zullen we eens kijken hoeveel blokken we op elkaar kunnen stapelen voordat de toren omvalt?"

"Ik ben benieuwd hoe ver jij al kunt fietsen voor je je voet op de grond zet."

"Hoeveel sommen denk je dat je al goed kunt maken?"

Voel je het verschil? In deze opdrachten zit de mogelijkheid van mislukken automatisch ingebakken. Het is vanzelfsprekend dat de opdracht niet  perfect uitgevoerd wordt. Alles wat je kind wel doet en wat wel lukt, voelt op deze manier nog steeds als een prestatie. En dat maakt het veel veiliger om iets te proberen wat je  moeilijk vindt en laat ruimte om de succesjes die behaald worden te vieren.