8 eigenschappen van weerbare kinderen

Als je het woord "weerbaar" in het woordenboek opzoekt dan vind je daar als omschrijving: "in staat zijn tegenstand te bieden". Ik zou liever een andere omschrijving gebruiken. Weerbaarheid zie ik als: in staat zijn om op een goede manier voor jezelf op te komen.

De toevoeging "op een goede manier" is belangrijk. Natuurlijk kun je  voor jezelf opkomen door iedereen die je dwars zit een dreun te verkopen en ervoor te zorgen dat jij altijd het grootste stuk taart krijgt. Maar uiteindelijk doe je jezelf daar op de lange termijn geen plezier mee. Om de simpele reden dan andere mensen je zullen gaan vermijden.

Het leven bestaat uit geven en nemen, en daar een balans in zoeken is helemaal niet makkelijk. Het ene kind gaat dat makkelijker af dan het andere. Daarom volgt hieronder een lijst van 8 eigenschappen die kinderen die goed voor zichzelf op kunnen komen vaak laten zien. Zodat je wellicht kan ontdekken op welk terrein jouw kind nog een duwtje in de rug kan gebruiken.

In het Engelstalige filmpje hierboven legt Amy Cuddy  op een heel toegankelijke manier uit wat de juiste lichaamshouding allemaal voor je kan doen.

Weerbare kinderen passen dit toe. Zij staan letterlijk en figuurlijk stevig met hun voeten op de grond. Zij houden hun rug recht en hun hoofd op. Zij maken zich niet klein maar nemen gewoon hun ruimte in.

Hierdoor stralen zij niet alleen meer zelfvertrouwen uit, maar voelen zij zich ook echt zelfverzekerder.

2. praten met een duidelijke stem

Ken je dat? Er is een druk gesprek gaande en je wilt graag ook wat zeggen. Je weet alleen niet zeker of andere mensen het wel interessant zullen vinden wat je te zeggen hebt. Uiteindelijk besluit je het toch maar te proberen, ook al heb je er weinig vertrouwen in, en zeg je wat je wil zeggen. Maar door alle negatieve gedachten in je hoofd komt je verhaal er nauwelijks hoorbaar uit. Zoals je al verwachtte heeft er niemand aandacht voor wat je zegt-ze merken niet eens op dat je het geprobeerd hebt. 

Weerbare kinderen doen dit niet. Zij spreken hardop en met een duidelijke stem. En die "selffulfilling prophecy" die ik hierboven heb beschreven, overkomt hen niet.

3. oog-contact maken

Om je boodschap goed over te kunnen brengen is het niet alleen belangrijk dat je spreekt met een duidelijke stem, het is ook belangrijk dat je oogcontact maakt. Zo weet degene tegen wie je praat dat je het tegen hem of haar hebt. Daarnaast kun je door goed oogcontact te maken controleren of je verhaal wel goed begrepen wordt.

Met goed oog-contact kun je veel misverstanden voorkomen.

4. je kunnen verplaatsen in een ander

Om te kunnen beoordelen wat een goede reactie is in een bepaalde situatie, is het belangrijk dat je de signalen die andere mensen uitzenden goed interpreteert. Maakt iemand alleen maar een geintje of wil de ander je echt kwaad doen? Misschien bedoelt iemand iets niet rot maar zegt hij het een beetje onhandig. Die buurjongen die je eerder je knikkers hebt geleend maar ze daarna nooit meer terug heeft gegeven, vertrouw je die  weer als hij je nieuwe voetbal wil lenen?

Kinderen die anderen goed kunnen inschatten, kunnen beter voor zichzelf opkomen. Zij zullen minder vaak slachtoffer worden van pesterijen of verwikkeld raken in ruzies.

5. helpende gedachten  en relativeren

Kinderen die lekker in hun vel zitten en weerbaar zijn denken over zichzelf en de wereld op een constructieve manier. Als je vaak negatieve gedachten hebt zoals: "het gaat me toch nooit lukken" of     "zie je wel, bij mij gaat altijd alles mis", dan stap je veel minder open en zelfverzekerd op andere mensen af. Je zult ook sneller jezelf overal de schuld van geven of denken dat er toch niks aan te doen is.

Helpende gedachten zijn gedachten die je stimuleren om open te blijven en dingen gewoon nog een keer te proberen.

Weerbare kinderen komen ook vervelende situaties tegen, maar zij gaan daar op een meer ontspannen manier mee om. Ze betrekken de situatie minder op zichzelf en kunnen beter relativeren.

Als er sprake is van pesten, kan zelfs het meest weerbare kind op een gegeven moment de moed verliezen. Pesten knakt je zelfvertrouwen en het breekt je van binnen. Als je keer op keer "nee, jij mag niet mee doen" te horen krijgt, moet je wel heel sterk in je schoenen staan om je dat niet persoonlijk aan te trekken.

Bij een vermoeden van pesten is er dus altijd meer nodig dan alleen werken aan de weerbaarheid van het slachtoffer. Ook de dader(s) en andere kinderen die in de groep zitten hebben begeleiding nodig. Zij hebben hulp nodig om nieuwe groepsregels en normen te leren, waarbij iedereen zich veilig kan voelen.