Wat is de plek van redactiesommen in de rekenles en de leerlijn rekenen? Waarom en wanneer bied je deze sommen aan? Je hoort veel van mensen die zeggen dat redactiesommen te talig zouden zijn. Kinderen die minder goed zijn in lezen zouden op die manier tijdens toetsen afgerekend worden op vaardigheden die helemaal niks met rekenen te maken hebben.
Door een duidelijker idee te hebben van de plek en het nut van deze opgaven ga je hier misschien anders tegenaan kijken.
Traditionele methodes en Realistische methodes
Afhankelijk van de methode die wordt gebruikt kom je redactiesommen op twee plekken tegen in de les. Heb je een methode die meer realistisch georiënteerd is, dan zijn redactie- en contextsommen vaak het startpunt van de les. Naar aanleiding van een herkenbaar probleem worden leerlingen uitgenodigd om het rekenprobleem uit de context op te lossen. Ze kiezen daarbij zelf een strategie. Tijdens de les is er vervolgens aandacht voor de verschillende strategieën die je kunt gebruiken om de som op te lossen.
Omdat er verschillende strategieën mogelijk zijn - al dan niet door de leerling zelf ontdekt, soms handig en efficiënt, soms ook niet- wordt er weinig geautomatiseerd. Er wordt vooral een beroep gedaan op inzicht en handig rekenen. De redactiesom wordt hier gebruikt om een betekenisvolle situatie te schetsen voor de leerlingen.
In methodes die meer traditioneel zijn, wordt de redactiesom pas helemaal aan het eind van de les (of lessenreeks) aangeboden. Hier zijn strategieën en automatiseren de basis van de rekenlessen. Nadat kinderen geleerd hebben om sommen als 6 x 13 op te lossen en zelfstandig uit te voeren, wordt het geleerde toegepast in een redactiesom als:
"Jonas verdient €13,00 per uur, hoeveel euro heeft hij verdient na 6 uur werken?"
De redactiesom is hier een laatste stap van een leerproces dat begon met instructie, inoefenen en automatiseren. (1)
De praktijk
Toen ik net met mijn eigen praktijk begon, merkte ik dat heel veel kinderen maar heel weinig rekenstrategieën hebben. Vooral zwakkere rekenaars zien vaak door de bomen het bos niet meer en gooien van alles door elkaar. Of ze komen met veel moeite wel tot een goed plan van aanpak, maar alles loopt uiteindelijk toch mis omdat de basisbewerkingen niet goed uitgevoerd worden. Als je denkt dat 6 x 3 gelijk is aan 24, dan kun je nog zo hard je best doen, je kunt die som hierboven niet oplossen.
Zo kwam ik eigenlijk al vrij vlot tot de conclusie dat het automatiseren van de basisbewerkingen en het kennen van duidelijke strategieën de meeste kinderen vooruit helpt.
Maar daar eindigt het niet. Rekenen is meer dan dat.
Basisvaardigheden en zelfredzaamheid
Zelfredzaam worden en later volwaardig en zelfstandig mee kunnen doen met de maatschappij. Dat is wat we uiteindelijk willen voor onze leerlingen. Om dat later te kunnen, moeten kinderen niet alleen sommen in rijtjes kunnen maken, ze moeten dat ook kunnen toepassen. Daar hoort talige informatie tot je nemen en naar aanleiding daarvan iets uit kunnen rekenen ook bij. Als je dat niet kan, is het volwassen leven gewoon hartstikke ingewikkeld. Daarom is de toepassingsfase van een rekendoel wat mij betreft altijd de laatste stap. Maar pas nadat de vaardigheid om de redactiesom op te lossen voldoende geautomatiseerd is.
En ja, dan zijn er leerlingen die struikelen over het talige deel van het rekenen. Daar moeten zij dus mee geholpen worden.
(1) Schmeier, Marcel - Effectief rekenonderwijs op de basisschool
Meer weten over rekentaal?
Schrijf je in voor de Routepost en krijg een handig en uitgebreid overzicht van de rekenwoorden die kinderen per leerjaar zouden moeten kennen om goed mee te kunnen rekenen.
Reactie plaatsen
Reacties